Detaljni podaci o pacijentu i klinički pregled su prvi koraci u postavljanju dijagnoze raka pluća, kaže prim. dr Tatjana Radosavljević, pneumoftiziolog.
Najvažniji i najčešći simptomi raka pluća su uporan kašalj, iskašljavanje sukrvičavog ispljuvka, bol u grudima pri kašljanju ili dubokom disanju, otežano disanje, upala pluća koja ne prolazi posle terapije ili upale pluća koje se ponavljaju na istom mestu, kao i gubitak apetita i telesne težine.
Jedan od simptoma raka pluća može da bude i bol u ramenu koji se javlja kao posledica prisustva i rasta karcinoma. Zato ukoliko imate bilo koji od ovih simptoma ne čekajte ni sekund, već se odmah javite lekaru.
- Ukoliko posumnjamo na rak pluća obavezno se uradi rengentski snimak pluća, na kome postoje promene u vidu tzv. zasenčenja. Svaki kašalj koji traje duže od dve nedelje potrebno je dopuniti snimkom pluća. Skener pluća (CT pluća) može dati informacije o veličini, položaju tumora pluća i odnosu tumora sa drugim organima. Uobičajeno se da se ovaj snimak radi sa kontrastom, a važan je podatak da li postoje uvećane limfne žlezde. To sve pomaže da se proceni proširenost bolesti tj. stadijum bolesti. Kod sumnje na postojanje metastaza rade se i skenerski pregled glave i trbuha - objašnjava doktorka Radosavljević.
Foto: Unsplash.com/Pink,rs
Prema njenim rečima multisklajsni skener (MSCT) je soficticiraniji i moderniji tip aparata, pogotovo u slučajevima kada se sumnja na postojanje manjih plućnih tumora.
- Magnetna rezonanca se ređe koristi. Pozitronska emisijska tomografija (PET) je specijalna slikovna („imaging“) tehnika kod koje se koriste radioaktivne kratkoživeće materije, koje daju podatke o proširenosti tumora, zavisno od metaboličke aktivnosti ćelija. Sada je obično integrisana sa CT, pa govorimo o PET CT pregledu. Dijagnoza raka pluća postavlja se pregledom uzorka koji se može dobiti u toku bronhoskopije, iglene biopsije pluća tankom iglom, biopsije plućne maramice, ili u toku videoasistirane torakoskopije koja pripada grupi minimalno invazivnih hirurških procedura i konačno u toku otvorene biopsije pluća. U svrhu dijagnostike rade se i citološki pregledi ispljuvka kako bi se detektovalo prisustvo malignih ćelija. Laboratorijske analize se takođe neophodne, i to kako rutinske, tako i one na tzv. tumorske markere.
Alaramantna statistika
Rak pluća je najčešći i najsmrtonosniji karcinom u Srbiji i svetu. Godišnje u našoj zemlji oboli više od 7.000, a premine oko 5.000 osoba. U proseku, kod 19 osoba dnevno se dijagnostikuje rak pluća, dok na žalost, svakodnevno 13 naših sugrađana izgubi bitku sa ovom teškom bolešću. Prema pomenutoj statistici, Srbija zauzima neslavno drugo mesto u Evropi.
Foto: Pixabay.com
Ono što je važno da bi se ova alarmantna statistika promenila jeste rano otkrivanje bolesti. Zato je Ministarstvo zdravlja u novembru pokrenulo akciju skrininga za rano otkrivanje raka plućana Klinici za pulmologiju UKCS-a. Skriningom su obuhvaćeni pre svega građani koji pripadaju rizičnoj grupi - stariji od 50 godina koji puše dnevno 15 cigareta i više tokom dužeg vremenskog perioda, kao i bivši pušači i oni sa porodičnom anamnezom raka pluća.
Lečenje raka pluća
Lečenje raka pluća zavisi od njegove vrste (tipa tumora), veličine i lokalizacije, stepena proširenosti (da li se proširio izvan pluća), opšteg zdravstvenog stanja bolesnika i pridruženih bolesti (srčane bolesti, bubrežne bolesti, dijabetes, bronhitis, bronhijalna astma...). Rak pluća leči se hirurški (operacijom), radio-terapijom (zračenjem) i hemioterapijom (citostaticima). Te metode moguće je sprovoditi izolovano ili zajedno, a hirurško lečenje ponekad se može kombinovati sa zračnom terapijom ili hemioterapijom.
Autor: Aleksandra Aras
